Πώς να μεγαλώσετε ένα ανεξάρτητο παιδί

Λουκία Αποστολίδη

Ψυχολόγος, Msc Ψυχολόγος της Υγείας, Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Δραματοθεραπεύτρια

Πώς να μεγαλώσετε ένα ανεξάρτητο παιδί

Αναμφισβήτητα, οι γονείς αποτελούν το φύλακα άγγελο του κάθε παιδιού, αλλά, αργά ή γρήγορα, τα παιδιά μας θα θελήσουν να ανοίξουν τα φτερά τους και να απομακρυνθούν από τη «φωλειά» μας. Για αυτόν το λόγο, μία από τις σημαντικότερες υποχρεώσεις μας, ως γονείς, είναι να διδάξουμε στα παιδιά τις αρετές της ανεξαρτησίας και της αυτοπεποίθησης, ώστε, όταν έρθει η στιγμή να ξεκινήσουν τη δική τους ζωή, να διαθέτουν όλα τα εφόδια, προκειμένου να μπορέσουν να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της ζωής.

Το να γίνει ένα παιδί ανεξάρτητο και δυναμικό είναι κάτι που χτίζεται μέρα με τη μέρα με το γονιό να βάζει λιθαράκι-λιθαράκι, από την ώρα που θα γεννηθεί το παιδί του, τις βάσεις της ανεξαρτησίας του. Μέσα από ένα σωστά δομημένο σύστημα μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να μεγαλώνουν ανεξάρτητα, να έχουν αυτοπεποίθηση και να πιστεύουν στις δυνάμεις τους, ενισχύοντας, παράλληλα, τους δεσμούς τους με την οικογένεια.

Tα βήματα προς την επιτυχια

Παρακάτω θα βρείτε κάποια παραδείγματα για τη βοηθητική στάση σας απέναντι στα παιδιά και των καθηκόντων τους, τα οποία θα ενισχύσουν την υπευθυνότητα και την ανεξαρτησία του παιδιού σας.

Προσχολική ηλικία

Ο βαθμός που έχει ανάγκη κάθε παιδί να εμπλέκονται οι γονείς του, διαφέρει από παιδί σε παιδί και είναι σημαντικό να το αφουγκραστούμε. Για παράδειγμα, τα παιδιά που οι πράξεις τους πάντα σχολιάζονται και αξιολογούνται, αρχίζουν σταδιακά να μην κάνουν καμιά προσπάθεια, και χρειάζονται πίεση για να λειτουργήσουν. Οταν πχ η μαμά διηγείται σε κάποιον πόσο ψηλό πύργο με τουβλάκια έφτιαξε η Αννα, την επόμενη φορά θα πρέπει να τον φτιάξει το ίδιο ψηλό. Έτσι η Α. Δεν θα το φτιάξει από την χαρά του πειραματισμού και από μια εσωτερική παρόρμηση για επιτυχία, αλλά θα υποταχτεί στο μέτρο της επιτυχίας που έχει ορίσει η μαμά.

Μερικοί τρόποι για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας, στην ηλικία αυτή, είναι π.χ. να δίνετε τη δυνατότητα στο παιδί σας να επιλέξει μόνο του τι θα φορέσει με μία μικρή βοήθεια από εσάς ή τα μεγαλύτερα αδέρφια. Το βράδυ μπορούν να αλλάζουν, να βάζουν τις πιτζάμες τους μόνα τους και να βάζουν τα άπλυτά τους στο καλάθι. Να επιλέγουν εκείνα το παραμύθι, που θα ήθελαν να τους διαβάσετε.

Σχολική ηλικία

Για να αναπτύξουν τα παιδιά εσωτερική σιγουριά χρειάζονται πρώτα από όλα ψυχική και συναισθηματική υποστήριξη από τους γονείς του. Όταν ένα παιδί δεν καταφέρνει κάτι, το αντιλαμβάνεται αμέσως κι από μόνο του, δε χρειάζεται να το επισημάνουμε κι εμείς. Ήδη από το πρώτο του βήμα, το παιδί προσπαθεί να αυτονομηθεί και χρειάζεται τους γονείς του να βρίσκουν όμορφα τα πρώτα βήματά του, αλλά ταυτόχρονα χρειάζεται και την σιγουριά ότι του επιτρέπεται να προχωρήσει μερικά βήματα μακριά τους.

Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία μπορούν να οργανώνουν μόνα τους το πρόγραμμα με τις δραστηριότητες της επόμενης ημέρας, όπως, επίσης, και τα πράγματα τους για το σχολείο. Δώστε τους την ευκαιρία να επιλέξουν μόνα τους ένα νέο χόμπι ή τις εξωσχολικές τους δραστηριότητες. Στο σπίτι μπορούν να βοηθήσουν με τις δουλειές του σπιτιού και να οργανώσουν μία βραδιά με επιτραπέζια. Μπορούν, επίσης, να βοηθήσουν τα μικρότερα αδέρφια τους με το διάβασμα και να τα ενθαρρύνουν και αυτά με τη σειρά τους με την ανάθεση μικρών εργασιών.

Εφηβεία

Αυτό που χρειάζεται από τους ενήλικες είναι να θέτουν μόνο όσους κανόνες είναι απολύτως απαραίτητοι και να εμπλέκονται όσο το δυνατόν λιγότερο. Ένα τέτοιο πλαίσιο παρέχει ασφάλεια και σιγουριά στον έφηβο και ενισχύει την επιθυμία του να ανακαλύψει τον κόσμο και να μη συμμορφώνεται χωρίς συζήτηση στους περιορισμούς που του επιβάλλονται. Μια ανοιχτή στάση από τους ενήλικες προς τον έφηβο, το βοηθάει να διαμορφώσει τις προσωπικές του φιλοδοξίες, και όχι να προσπαθεί να πετύχει αυτό που νομίζει ότι χρειάζονται οι ενήλικες του περιβάλλοντος του, προκειμένου να το αποδεχτούν και να το αγαπούν.

Οι έφηβοι μπορούν να μετακινούνται με το ποδήλατο τους, μαθαίνοντας να λειτουργούν ανεξάρτητα. Μπορούν, επίσης, να βοηθούν στις δουλειές του σπιτιού, να προσέχουν τα μικρότερα αδέρφια τους, όπως, επίσης, και τα παιδιά κάποιου φιλικού ζευγαριού. Αν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα στο σχολείο ή σε κάποια από τις εξωσχολικές τους δραστηριότητες, μπορούν να μιλήσουν απευθείας με το δάσκαλό τους, προκειμένου να διευθετηθεί το θέμα, χωρίς την ανάγκη παρέμβασης των γονιών. Μπορούν, επίσης, να επικοινωνήσουν και να ορίσουν μόνοι τους το ραντεβού τους με τον οδοντίατρο, όπως, επίσης, και να ξεκινήσουν μία δουλεία μερικής απασχόλησης ή κάποια εθελοντική εργασία.

Σε οποιαδήποτε ηλικία και αν βρίσκεται το παιδί σας, ο ρόλος σας είναι να μεγαλώσετε ένα ανεξάρτητο και δυναμικό παιδί, που θα πιστεύει στις δυνάμεις του, παρέχοντας του ταυτόχρονα αγάπη και υποστήριξη. Εσείς είστε εκείνοι, που θα του διδάξετε τον τρόπο, με τον οποίο θα μάθει να σέβεται τον εαυτό του, να είναι ανεξάρτητο και να αναγνωρίζει τα όρια του και αυτό θα το καταφέρετε, δίνοντας του πάντοτε τη δυνατότητα της επιλογής, ώστε να αποκτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους και να προετοιμαστούν για την ανεξαρτησία τους.